RBI ਨੇ ਕੋਟਕ ਮਹਿੰਦਰਾ ਬੈਂਕ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸਖਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਆਰਬੀਆਈ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈ ਕਿਉਂ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਆਪਣੇ ਕੰਮਕਾਜ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸੁਧਾਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਏਟੀਐਮ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾਉਣ ਲਈ ਲੰਬੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਵਾਰੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਘੰਟਿਆਂਬੱਧੀ ਬਾਹਰ ਖੜ੍ਹੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਪਰ, ਬੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬੈਂਕਿੰਗ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਖੜੇ ਹੋਣਾ ਹੁਣ ਬੀਤੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਮੋਬਾਈਲ ਬੈਂਕਿੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸੁਪਾਰੀ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਸਥਾਪਤ UPI ਭੁਗਤਾਨ ਸਕੈਨਰ ਮਿਲਣਗੇ। ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਹਨੇਰਾ ਪੱਖ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੇ ਹਨ।
ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਬੈਂਕਿੰਗ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ.) ਵਿੱਤੀ ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸਖਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਕੋਟਕ ਮਹਿੰਦਰਾ ਬੈਂਕ ਸਮੇਤ ਕਈ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣੇ ਚਾਬੁਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ਵਿੱਚ ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ RBI ਨੇ ਕਿਹੜੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ।
ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਿੱਜੀ ਬੈਂਕ, ਐਚਡੀਐਫਸੀ ਬੈਂਕ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸ ‘ਤੇ ਨਵੇਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਅਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਨਵਾਂ ਡਿਜੀਟਲ ਉਤਪਾਦ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਅਸਥਾਈ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। RBI ਨੂੰ HDFC ਬੈਂਕ ‘ਚ ਡਿਜੀਟਲ ਬੈਂਕਿੰਗ, ਕਾਰਡ ਅਤੇ ਪੇਮੈਂਟ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕਈ ਤਕਨੀਕੀ ਖਾਮੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ।
ਇਸ ਨਾਲ HDFC ਬੈਂਕ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਧੱਕਾ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਐਚਡੀਐਫਸੀ ਬੈਂਕ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 28 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰਿਟਰਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਬੈਂਕ ਆਫ ਬੜੌਦਾ ਦਾ ਵਰਲਡ ਐਪ
ਬੈਂਕ ਆਫ ਬੜੌਦਾ ਨੇ ਸਤੰਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਬੌਬ ਵਰਲਡ ਐਪ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਯੋਨੋ ਐਪ ਦੀ ਤਰਜ਼ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਬੈਂਕ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਟੀਚੇ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਟਾਰਗੇਟ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਲੂਫੋਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਨਾਲ ਆਨ-ਬੋਰਡ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਟਾਰਗੇਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
