ਜਲਦ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਦਵਾਈਆਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜਲਦ ਬੰਦ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। 16 ਫਰਵਰੀ ਦੀ ਦੇਰ ਰਾਤ ਸਵਿਸ ਫਾਰਮਾ ਕੰਪਨੀ ‘ਨੋਵਾਰਟਿਸ’ ਨੇ ਇਕ ਖਾਸ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਘੋਸ਼ਣਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੁਝ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਨੋਵਾਰਟਿਸ ਇੰਡੀਆ ਲਿਮਟਿਡ ਦੀ ਰਣਨੀਤਕ ਸਮੀਖਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਬੰਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ, ਵੱਡੀ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਕੰਪਨੀ AstraZeneca ਨੇ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਗਲੋਬਲ ਰਣਨੀਤਕ ਸਮੀਖਿਆ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਘੋਸ਼ਣਾਵਾਂ ਇੱਕ ਪੈਟਰਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ Pfizer, Sanofi, AstraZeneca ਅਤੇ GSK ਵਰਗੇ ਫਾਰਮਾ ਦਿੱਗਜਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣ, ਵਿਕਰੀ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਵਰਗੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਦੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਵਿਰਾਸਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 100 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਲੀਡ ਲਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ?
ਲਾਗਤ, ਮੁਕਾਬਲਾ, ਪੇਟੈਂਟ
ਭਾਰਤ 2 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਭ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਵਧਦੀ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ, ਉੱਚ ਸੰਚਾਲਨ ਲਾਗਤਾਂ ਅਤੇ ਘੱਟ ਵਿਹਾਰਕ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੇ ਬਹੁ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਮੁੱਖ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਕੋਰ ਸੰਪਤੀਆਂ ਦਾ ਵਿਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਪਿਛਲੀ ਰਣਨੀਤੀ ਤੋਂ ਉਹ ਲਾਈਸੈਂਸਿੰਗ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਵੱਲ ਚਲੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਨੋਵਾਰਟਿਸ, ਰੋਸ਼ੇ, ਏਲੀ ਲਿਲੀ ਅਤੇ ਫਾਈਜ਼ਰ ਨੇ ਮੁੱਖ ਇਲਾਜਾਂ ਲਈ ਟੋਰੈਂਟ, ਲੂਪਿਨ, ਸਿਪਲਾ ਅਤੇ ਗਲੇਨਮਾਰਕ ਵਰਗੀਆਂ ਘਰੇਲੂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਨੋਵਾਰਟਿਸ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ 1,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਸਥਿਤ ਜੇਬੀ ਕੈਮੀਕਲਜ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉੱਚ-ਵਿਕਾਸ ਵਾਲੇ ਨੇਤਰ ਵਿਗਿਆਨ ਬ੍ਰਾਂਡ ਵੇਚੇ ਹਨ।
ਮੁੱਲ ਲੜੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ
ਸੁਤੰਤਰ ਜੀਵਨ ਵਿਗਿਆਨ ਸਲਾਹਕਾਰ ਉਤਕਰਸ਼ ਪਲਨੀਤਕਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਉਦਯੋਗ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਗਲੋਬਲ ਹੈ। ਅਤੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਉੱਚ ਵਿਕਾਸ ਸੰਭਾਵੀ ਜਾਂ ਵਧੇਰੇ ਅਨੁਕੂਲ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਮਾਹੌਲ ਵਾਲੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, ਤਰਜੀਹਾਂ ਬਦਲਣ ਨਾਲ ਬਹੁਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਕੁਝ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਐਕਸਪੋਜਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
