ਲਿਵਰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਇੱਕ ਜਿਗਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਿਗਰ ਦਾ ਕੰਮ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲਿਵਰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ 50 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੁਣ ਇਹ 30 ਸਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਰ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਲੀਵਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਰਾਬ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ ਦੌਰਾਨ ਲਾਕਡਾਊਨ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨਾਂਹ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਲਿਵਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫਾਸਟ ਫੂਡ, ਜੰਕ ਫੂਡ, ਤੇਲਯੁਕਤ ਅਤੇ ਆਟੇ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਲਿਵਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਲਤ ਆਦਤਾਂ ਕਾਰਨ 11 ਤੋਂ 19 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ 5-10% ਬੱਚੇ ਵੀ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਅਤੇ ਲਿਵਰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
ਜਿਗਰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ
1. ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ
ਲਿਵਰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਹੈ। ਇਹ ਜਿਗਰ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੋਜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਧਿਆਨ ਨਾ ਦੇਣ ‘ਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਧ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
2. ਕ੍ਰੋਨਿਕ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਬੀ
ਕ੍ਰੋਨਿਕ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਬੀ ਇੱਕ ਵਾਇਰਲ ਲਾਗ ਹੈ ਜੋ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਸੋਜ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
3. ਕ੍ਰੋਨਿਕ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਸੀ
ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਵਾਇਰਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲਿਵਰ ਦਾ ਕੰਮ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
4. ਗੈਰ-ਅਲਕੋਹਲ ਵਾਲੀ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ
ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ‘ਚ ਲਿਵਰ ‘ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਰਬੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦੇ ਵੀ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਤੁਹਾਡੇ ਲੀਵਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।
5. ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ ਜਿਗਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕੁਝ ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੀਮੋਕ੍ਰੋਮੇਟੋਸਿਸ ਅਤੇ ਵਿਲਸਨ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਵੀ ਜਿਗਰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭੁੱਖ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ,ਖੁਜਲੀ ,ਮਤਲੀ ਅਤੇ ਉਲਟੀਆਂ ,ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਪੀਲਾਪਨ ,ਤੇਜ਼ ਭਾਰ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ,ਲੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ,ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਰੰਗ ਦਾ ਟੱਟੀ ,ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ
