ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੱਸਿਆ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਧਨ ਦੀ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਧਨ ਦੇ ਦੇਵਤਾ ਕੁਬੇਰ ਦੇਵ ਦੀ ਵੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਧਨ ਦੀ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪੈਸੇ, ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਤੇ ਚੰਗੇ ਕਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਕੱਤਕ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੱਸਿਆ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਸਹੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੁਚਿੱਤੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਕਾਫੀ ਸੋਚ ਵਿਚਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਇਆ ਹੈ।
ਕਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀ ਕਦੋਂ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ?
ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਮਿਤੀ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ 15 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ, BHU ਦੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਧਰਮ ਵਿਦਿਆ ਧਰਮ ਵਿਗਿਆਨ ਫੈਕਲਟੀ ਦੇ ਜੋਤਿਸ਼ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀਕਾਸ਼ੀ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਮੰਦਿਰ ਟਰੱਸਟ ਪਰਿਸ਼ਦ, ਸ਼੍ਰੀਕਾਸ਼ੀ ਵਿਦਵਤ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ, ਬਨਾਰਸ ਦੇ ਪਾਂਚਕਾਂ, ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਵਲੋਂ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਨੇ ਦੀਵਾਲੀ 31 ਅਕਤੂਬਰ (Diwali 2024 Shubh Muhrat) ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਰਾਮਚੰਦਰ ਪਾਂਡੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੱਤਕ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਮੱਸਿਆ ਤਰੀਕ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ ਤੇ 01 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਤੋਂ ਇਕ ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਦੀਵਾਲੀ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।
ਉਜੈਨ ਵਿੱਚ ਕਦੋਂ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ?
ਉਜੈਨ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀ (Diwali 2024 Date) 31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਮਹਾਕਾਲ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਪੰਡਿਤ ਮਹੇਸ਼ ਪੁਜਾਰੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੱਤਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਚਤੁਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਚਾਰ ਵਜੇ ਭਸਮ ਆਰਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੀਵਾਲੀ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਮਹਾਕਾਲ ਮੰਦਰ ‘ਚ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਦੀਵਾਲੀ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸਥਾਨ ਆਸ਼ਰਮ ਵਿਖੇ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੋਸ਼ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਦੀਪ ਉਤਸਵ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਪੰਡਿਤ ਆਨੰਦਸ਼ੰਕਰ ਵਿਆਸ, ਜੋਤਸ਼ੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੀਵਾਲੀ ਪ੍ਰਦੋਸ਼ ਕਾਲ ਅਤੇ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੋਸ਼ਕਾਲ ਅਤੇ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਮੱਸਿਆ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਲਈ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਦੀਵਾਲੀ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇ।
ਇੰਦੌਰ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀ ਕਦੋਂ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ?
ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੁਚਿੱਤੀ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜੋਤਸ਼ੀ ਪੰਡਿਤ ਗਿਰੀਸ਼ ਵਿਆਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਦੀਵਾਲੀ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀ ਗਣਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮੱਸਿਆ ਤਰੀਕ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 03:52 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ 01 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 5:13 ਵਜੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ।
ਉਜੈਨੀ ਵਿਦਵਤ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਡਾ: ਮੋਹਨ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤਰੀਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਘੰਟੇ ਦੇ ਵਾਧੇ ਜਾਂ ਘਟਣ ਨਾਲ ਫਰਕ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮਤਭੇਦ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੱਤਭੇਦ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਦੇ ਚੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਡੁੱਬਣ ਦੇ ਸਥਾਨ ਤੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮਤਭੇਦ ਅਤੇ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੇ ਮਤਭੇਦ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੀਵਾਲੀ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿ ਲਾਘਵੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤਹਿਤ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।
ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿੱਚ ਕਦੋਂ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗਾ?
ਧਾਰਮਿਕ ਨਗਰੀ ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿੱਚ 01 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਦੀਵਾਲੀ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਉਤਰਾਖੰਡ ਜੋਤਿਸ਼ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ 01 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਦੀਵਾਲੀ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਆਚਾਰੀਆ ਰਮੇਸ਼ ਸੇਮਵਾਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨਿਰਮਾਣ ਸਿੰਧੂ, ਧਰਮ ਸਿੰਧੂ ਅਤੇ ਮੁਹੂਰਤ ਚਿੰਤਾਮਣੀ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਦੀਵਾਲੀ 1 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿੱਚ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਤਰੀਕ ਲਈ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਨੇ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ 01 ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਹੈ।
