ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਮੰਦਰ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਰਹੱਸ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਮੰਦਰ ਹਨ ਜੋ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਿਲੱਖਣ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਦੰਦਾਂ ਦਾ ਮੰਦਰ। ਲੋਕ ਇਸ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਮੰਦਿਰ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣਤਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਤ ਅਤੇ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਦੰਦਾਂ ਦਾ ਮੰਦਿਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦੇ ਦੰਦ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਦੰਦਾਂ ਦਾ ਮੰਦਰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਮੰਦਰ ‘ਚ ਰੱਖੇ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਜਿਹੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਵੀ ਇਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਸ਼ੀਨਗਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਅਨੁਯਾਈ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚੋਂ ਦੰਦ ਕੱਢ ਲਿਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਚੇਲੇ ਨੇ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦਾ ਦੰਦ ਰਾਜਾ ਬ੍ਰਹਮਦੱਤ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ। ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਰਾਜਾ ਬ੍ਰਹਮਦੱਤ ਨੇ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਹਿਲ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ।
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦੇ ਦੰਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਰਾਜਿਆਂ ਨੇ ਜੰਗਾਂ ਲੜੀਆਂ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਚਮਤਕਾਰੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦੇ ਇੱਕ ਪੈਰੋਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਭੇਜਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਰਾਜੇ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੰਦਾਂ ਲਈ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮੰਦਰ ਬਣਵਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਇਹ ਦੰਦ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਇਸ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦੇ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦੇ ਇਹ ਦੰਦ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਬਕਸੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।