ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੰਨੇ ਦੇ ਰਸ ਤੋਂ ਈਥਾਨੌਲ ਬਣਾਉਣ ‘ਤੇ ਲੱਗੀ ਪਾਬੰਦੀ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਖੁਰਾਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਆਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੰਨੇ ਦਾ ਰਸ ਅਤੇ ਬੀ-ਭਾਰੀ ਗੁੜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਈਥਾਨੌਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ 2023-24 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੀਨ ਫਿਊਲ ਈਥਾਨੌਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗੀ। ਨਾਲ ਹੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਈਥਾਨੌਲ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਗੰਨੇ ਦੇ ਰਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਇਹ ਪਾਬੰਦੀ ਕਾਰਨ ਖੰਡ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ
ਸਰਕਾਰ ਨੇ 7 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਈਥਾਨੌਲ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਗੰਨੇ ਦੇ ਰਸ ਅਤੇ ਖੰਡ ਦੇ ਰਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਘਰੇਲੂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਖੰਡ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਨਿਰਵਿਘਨ ਸਪਲਾਈ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਤੇਲ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹਰੇਕ ਡਿਸਟਿਲਰੀ ਲਈ ਉਤਪਾਦਨ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੁਬਾਰਾ ਜਾਰੀ ਕਰਨਗੀਆਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲੇ ਬਾਰੇ ਖੁਰਾਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਖੰਡ ਮਿੱਲਾਂ ਅਤੇ ਡਿਸਟਿਲਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ।
ਸਪਿਰਿਟ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਵੇਗਾ
ਹਾਲਾਂਕਿ ਖੁਰਾਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਗੰਨੇ ਦੇ ਰਸ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਗੁੜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਪਿਰਿਟ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਸਾਰੀਆਂ ਗੁੜ ਆਧਾਰਿਤ ਡਿਸਟਿਲਰੀਆਂ ਈਥਾਨੌਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸੀ-ਹੈਵੀ ਗੁੜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਗੀਆਂ।
ਖੰਡ ਉਤਪਾਦਨ ਘਟਣ ਦਾ ਡਰ
ਖੁਰਾਕ ਸਕੱਤਰ ਸੰਜੀਵ ਚੋਪੜਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੰਨੇ ਦੇ ਰਸ ਅਤੇ ਬੀ-ਹੈਵੀ ਗੁੜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2023-24 ਲਈ 17 ਲੱਖ ਟਨ ਖੰਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਈਥਾਨੌਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਪਾਬੰਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਈਥਾਨੌਲ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ 6 ਲੱਖ ਟਨ ਖੰਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਖੰਡ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਘਟ ਕੇ ਕਰੀਬ 33 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਿਛਲੇ ਸੀਜ਼ਨ ‘ਚ ਖੰਡ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ 3.73 ਕਰੋੜ ਟਨ ਸੀ।
15 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਫਸ ਗਿਆ ਸੀ
ਖੰਡ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ISMA ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਗੰਨੇ ਦੇ ਰਸ ਤੋਂ ਈਥਾਨੌਲ ਬਣਾਉਣ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦਾ ਖੰਡ ਮਿੱਲਾਂ ਦੀ ਕਾਰਜਕੁਸ਼ਲਤਾ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ। ਨਾਲ ਹੀ, ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਕਾਰਨ 15,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਇਸਮਾ ਨੇ ਖਦਸ਼ਾ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਅਚਾਨਕ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਗੰਨਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅਦਾਇਗੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਗੰਨੇ ਦੇ ਰਸ ਤੋਂ ਈਥਾਨੌਲ ਬਣਾਉਣ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੰਡ ਅਤੇ ਈਥਾਨੌਲ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਟਾਕ ‘ਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ।
