ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਖੁਦ ਗੱਲਬਾਤ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ। ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਇਹ ਸੱਚ ਵੀ ਹੈ।
ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐੱਸ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਬੇਰੋਕ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਦੌਰ ‘ਖ਼ਤਮ’ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਰ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਹੀ ਨਤੀਜਾ ਹੈ।
ਪਾਕਿ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਦੌਰ ਖ਼ਤਮ
ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਲਾਂਚ ਮੌਕੇ ਬੋਲਦਿਆਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਨਿਰਵਿਘਨ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਦੌਰ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਧਾਰਾ 370 ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅੱਜ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਰੱਖਣੇ ਹਨ?
ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਬੰਧ
ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਜੋ ਵੀ ਮਾਮਲਾ ਹੋਵੇ, ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਬੰਧ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਬੰਧ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਾਡੇਮਜ਼ਬੂਤ ਸਬੰਧ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਸਮਾਜਿਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇੱਕ ਖਾਸ ਸਦਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਤੰਤਰ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਭੁਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ।
ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਾਲਾ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਸਾਡੇ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵਾਲੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਵੱਖਰਾ ਹੈ।
ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਿਆਸੀ ਤਬਦੀਲੀ
ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਆਪਸੀ ਹਿੱਤਾਂ ਦਾ ਆਧਾਰ ਲੱਭਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ‘ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ’ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠੇਗਾ। ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ”ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਡੇ ਸਬੰਧਾਂ ‘ਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਆਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਸੁਭਾਵਕ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਵਿਹਾਰਕ ਰਹਾਂਗੇ ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਸਿਆਸੀ ਬਦਲਾਅ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਵਿਘਨਕਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਉਸੇ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬ ਦੇਵਾਂਗੇ
ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਖੁਦ ਗੱਲਬਾਤ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ। ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਇਹ ਸੱਚ ਵੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਜਾਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਗੱਲ ਕਰੇ, ਅਸੀਂ ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਉਸੇ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਦੇਵਾਂਗੇ।
