ਗੋਲਡ ਪ੍ਰਾਈਸ ਇੰਡੀਆ ਆਪਣੀ ਸੋਨੇ ਦੀ ਲੋੜ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਆਯਾਤ ਰਾਹੀਂ ਪੂਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ 23 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਬਜਟ ‘ਚ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ‘ਤੇ ਬੇਸਿਕ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ ‘ਚ ਕਟੌਤੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸੋਨਾ 5000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 10 ਗ੍ਰਾਮ ਜਾਂ 7 ਫੀਸਦੀ ਸਸਤਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗਹਿਣਾ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲੀ ਹੈ ਜੋ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਕਾਰਨ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਟਾਲ ਰਹੇ ਸਨ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਕੀਮਤੀ ਧਾਤੂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗੀ, ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਵਿੱਤੀ ਸੰਪਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹਥਿਆਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ ਘਟਾਉਣ ਦਾ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ?
ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਸੋਨੇ ਦੀ ਲੋੜ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਦਰਾਮਦ ਰਾਹੀਂ ਪੂਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੀਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੋਨੇ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖਰੀਦਦਾਰ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਭਾਰਤ ਨੇ 45 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਸੋਨਾ ਆਯਾਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਹੁਣ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ ‘ਚ ਕਟੌਤੀ ਨਾਲ ਸੋਨਾ ਆਯਾਤ ਕਰਨਾ ਸਸਤਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਸੋਨੇ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ‘ਤੇ ਲਗਾਮ ਲੱਗੇਗੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਗਠਿਤ ਜਿਊਲਰੀ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਸਦਾ ਵਿਕਾਸ ਤੇਜ਼ ਹੋਵੇਗਾ।
ਲੈਪਕੇ ਸਕਿਓਰਿਟੀਜ਼ ਦੇ ਵਸਤੂ ਅਤੇ ਮੁਦਰਾ ਦੇ ਵੀਪੀ ਖੋਜ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਜਤਿਨ ਤ੍ਰਿਵੇਦੀ ਨੇ ਸਮਾਚਾਰ ਏਜੰਸੀ ਪੀਟੀਆਈ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ‘ਬੁਨਿਆਦੀ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ ‘ਚ ਕਟੌਤੀ ਨਾਲ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਸਸਤੀਆਂ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ।
ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਅਚਾਨਕ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਥੋੜਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਪ੍ਰਚੂਨ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਕੀਮਤਾਂ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਣ ਲਈ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਸੋਨੇ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਕਿਵੇਂ ਘਟੇਗੀ?
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਦੁਬਈ ਵਰਗੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਲੋਕ ਤਸਕਰੀ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਸਾਮਾਨ ਵਿਚ ਸੋਨਾ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਵੀ ਫੜੇ ਗਏ ਹਨ। ਪਰ, ਸੋਨੇ ‘ਤੇ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ ਵਿਚ ਕਟੌਤੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦੇਵੇਗੀ।
ਮਾਲਾਬਾਰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਹਿਮਦ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ ਘਟਾਉਣ ਨਾਲ ਤਸਕਰੀ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਮਾਫੀਆ ਚੇਨ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ‘ਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਸੰਗਠਿਤ ਗਹਿਣਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਨਾਲ ਹੀ, ਜੀਐਸਟੀ ਅਤੇ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਾਹੀਂ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮਾਲੀਆ ਵਧੇਗਾ।
ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਿੰਨੀ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਘਟੀ?
ਬਜਟ ‘ਚ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ‘ਤੇ ਬੇਸਿਕ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ 15 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 6 ਫੀਸਦੀ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ 3,350 ਰੁਪਏ ਡਿੱਗ ਕੇ 72,300 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 10 ਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ।
ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਸੋਨਾ 650 ਰੁਪਏ ਸਸਤਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਖਿਲ ਭਾਰਤੀ ਸਰਾਫਾ ਸੰਘ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ 1,000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ 70,650 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 10 ਰੁਪਏ ‘ਤੇ ਆ ਗਈ।
ਜੇਕਰ ਬਜਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਵਪਾਰਕ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ 5,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 10 ਗ੍ਰਾਮ ਜਾਂ 7.1 ਫੀਸਦੀ ਸਸਤਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ‘ਚ 7,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਜਾਂ 8.3 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਬਜਟ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ 91,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ 84,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ‘ਤੇ ਵਪਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗਹਿਣਿਆਂ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਚ ਆਈ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਫਿਰ ਵਧੇਗੀ ਅਤੇ ਹਰ ਵਰਗ ਦੇ ਖਪਤਕਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣਗੇ।
